عوامل موثر بر روخوانی، روان خوانی و انس با قرآن دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان هیرمند از دیدگاه معلمان

چکیده هدف از مطالعه ی حاضر، بررسی عوامل موثر بر روخوانی، روان خوانی و انس با قرآن دانش آموزان دوره ی ابتدایی شهرستان هیرمند است. این تحقیق در دو مرحله انجام گرفته است؛ مرحله ی اول به صورت پایلوت جهت استخراج و استنباط مهم ترین عوامل موثر بر روخوانی، روان خوانی و انس با قرآن از دیدگاه معلمان انجام شده است. در مرحله ی دوم، روش پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح چهار گروه آزمایش و یک گروه کنترل و پیش آزمون و پس آزمون بوده است. در این مرحله از پژوهش، به بررسی تأثیر چهار روش تدریس قرآن کریم پرداخته شده است. این چهار روش شامل: (الف) آموزش به شیوه ی بخش بخش خوانی. (ب) تدریس و ارزشیابی مثبت بر اساس تفاوت های فردی. (ج) تمرین و تکرار. (د) تشویق های کلامی و غیرکلامی بوده اند. جامعه ی آماری در مرحله ی اول کلیه ی معلمان شاغل در دوره ی ابتدایی شهرستان هیرمند به تعداد 412 نفر، و در مرحله ی دوم، کلیه ی دانش آموزان دوره ی ابتدایی شهرستان هیرمند به تعداد 9570 نفر بوده اند؛ نمونه ی آماری در مرحله ی اول 200 نفر با روش نمونه گیری هدفمند و در مرحله ی دوم، نمونه گیری به روش چند مرحله ای هدفمند (انتخاب پایه ی چهارم،انتخاب پنج کلاس تقریبا همتا)ابزار اندازه گیری این پژوهش دو مقیاس بوده است آزمون روخوانی و روان خوانی محقق ساخته، برای سنجش متغیر روخوانی و روان خوانی بوده است. اعتبار این آزمون با محاسبه ی دو نیمه کردن برابر با0/86 میباشد و یک پرسشنامه ی محقق ساخته ی انس با قرآن نیز مورد استفاده قرار گرفت که اعتبار آن با محاسبه ی ضریب آلفا برابر با 0/83 دست آمد. عمل آزمایشی، به مدت هشت هفته، و هر هفته سه جلسه، جمعا 24 جلسه، روی آزمودنی ها اجرا شد. قبل و بعد از عمل آزمایشی، همه ی گروهها پرسشنامه و آزمون های تحقیق را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس یکطرفه و (t) گروههای مستقل استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که با حذف تأثیر پیش آزمون، در زمینه ی روخوانی و روان خوانی، بین دو گروه کنترل و گروه آزمایش مربوط به روش بخش بخش خوانی و نیز بین گروه کنترل و گروه آزمایش مربوط به روش تمرین و تکرار، تفاوت معنی داری مشاهده شد؛ در این تفاوت میانگین روخوانی در گروههای آزمایش بیشتر از گروه کنترل بود. همچنین میانگین روان خوانی در گروههای آزمایش بیشتر از گروه کنترل بود؛ اما در متغیر انس با قرآن بین این گروهها تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین با حذف تأثیر پیش آزمون در زمینه ی روخوانی و روان خوانی، بین دو گروه کنترل و گروه آزمایش مربوط به روش تدریس و ارزشیابی مثبت، و نیز بین گروه کنترل و آزمایش مربوط به روش تشویق های کلامی و غیرکلامی تفاوت معنی دار مشاهده نشد؛ اما در زمینه ی انس با قرآن بین گروه کنترل و گروه های آزمایش مربوط به روش تدریس و ارزشیابی مثبت و روش تشویق های کلامی و غیر کلامی تفاوت معنی داری مشاهده شد. در این تفاوت میانگین انس با قرآن در هر دو گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل بود. کلمات کلیدی: روخوانی، روان خوانی، انس با قرآن، عوامل موثر